ⓒYONHAP News

Trong buổi báo cáo công việc lên Ủy ban chuyển giao chính quyền của Tổng thống đắc cử Yoon Suk-yeol, Bộ Tư pháp Hàn Quốc đã bày tỏ lập trường sẽ xem xét hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Đây cũng là một vấn đề từng được Tổng thống đắc cử Yoon đưa ra khi cam kết tranh cử. Thêm vào đó, sê-ri phim truyền hình ăn khách “Tòa án vị thành niên” chiếu trên Netflix gần đây đang khiến dư luận và xã hội quan tâm nhiều hơn tới chủ đề này.

Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự

Luật Hình sự Hàn Quốc quy định độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là từ 14 tuổi trở lên, trường hợp dưới 14 tuổi thì dù phạm tội vẫn được bảo hộ theo Luật Thiếu niên, không bị xử phạt hình sự và cũng không bị ghi nhận tiền án. Quy định này được đưa ra với mục đích tập trung vào khía cạnh cải tạo thay vì xử phạt hình sự, do người chưa đủ 14 tuổi được cho là chưa trưởng thành đầy đủ về mặt nhận thức. Ở độ tuổi này, các em vẫn chưa bước chân vào xã hội, nên việc xử phạt hình sự sẽ có thể trở thành “vết nhơ” không thể rửa sạch suốt cuộc đời. Ngoài ra, có nhiều căn cứ cho thấy việc cải tạo mang lại hiệu quả tương đối cao với trường hợp trẻ vị thành niên so với người trưởng thành. Hiện tại, phương án đang được đưa ra xem xét là hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự từ 14 xuống 12 tuổi.

   

Bối cảnh

Tại buổi báo cáo công việc lên Ủy ban chuyển giao chính quyền, Bộ Tư pháp Hàn Quốc bày tỏ lập trường sẽ tích cực tham gia thảo luận về việc lập dự thảo luật tại Quốc hội, với nội dung hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự xuống 12 tuổi.

Trong thời gian qua, đã có nhiều ý kiến đề xuất hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Đó là bởi số thiếu niên phạm tội đã tăng mạnh trong thời gian gần đây, không chỉ về số vụ phạm tội mà độ tuổi phạm tội cũng ngày càng trẻ hóa, các hành vi phạm tội táo tợn hơn trước, thậm chí là cả giết người. Theo luật, các đối tượng này không bị xử phạt hình sự, nên dù gây ra tội ác nghiêm trọng thì cũng chỉ bị quản chế trong tối đa hai năm. Nhiều ý kiến cho rằng chính quy định này đã khiến tỷ lệ phạm tội ở trẻ vị thành niên gia tăng. Trên thực tế, số liệu thống kê cho thấy vấn đề phạm tội ở trẻ vị thành niên đang ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Trong vòng 5 năm gần đây, tỷ lệ phạm tội ở trẻ từ 10-14 tuổi tăng gần 50%, đặc biệt là số lượng các vụ án nghiêm trọng như giết người, hiếp dâm tăng mạnh, thủ thuật cũng ngày càng tàn nhẫn hơn trước. Quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự hiện nay được lập ra từ năm 1958. Trong thời gian qua, độ tuổi phát triển về thể chất và tinh thần của trẻ đã khác trước rất nhiều, nên việc hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự được cho là phù hợp.

 

Tranh cãi và bối cảnh

Tuy nhiên, cũng có không ít ý kiến phản đối việc hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Trọng tâm tranh cãi chính là việc liệu xử phạt hình sự có mang lại hiệu quả hay không. Mục đích của việc miễn trách nhiệm hình sự cho trẻ là cân nhắc tới quá trình cải tạo, giáo dưỡng. Việc hạ độ tuổi xử phạt hình sự thoạt nhìn có thể là một giải pháp dễ dàng, nhưng kết quả chưa chắc đã hiệu quả. Do vậy, có ý kiến cho rằng nên xây dựng một chế tài trong đó tập trung tăng cường xử phạt với các tội phạm nghiêm trọng như cướp tài sản, hiếp dâm, giết người, còn với các tội nhẹ hay mang tính bộc phát thì tập trung vào việc cải tạo. Mặc dù vậy, nhiều khả năng lần này Hàn Quốc sẽ hạ độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự.