Sau những ngày tận hưởng không khí mát mẻ nhờ đợt mưa kéo dài, Hàn Quốc lại quay về với những ngày hè oi bức. Nhiệt độ có hôm lên đến trên 30 độ C, khiến ai nấy cũng đều cảm thấy mệt mỏi. Vào những lúc như thế này thì cách tốt nhất để hồi phục sức khỏe là tìm đến những món ăn bổ dưỡng của mùa hè như gà tần sâm Samgyetang, súp cá chạch nấu đỗ tương Chueotang, mì lạnh Naengmyeon hay mì sữa đậu nành Kongguksu.

[Vài món thịt, cá bổ dưỡng không thể bỏ qua trong mùa hè] Ngày xưa, khi người Hàn phải sống dựa vào nghề nông thì chu kỳ vận hành của mặt trời là một yếu tố rất quan trọng. Tùy vào vị trí của mặt trời mà năm được chia ra làm bốn mùa, rồi lại tiếp tục được phân chia thành 24 tiết. Người Hàn từ xưa đã có rất nhiều phong tục, tập quán gắn liền với các tiết này, trong đó có tiết Sambok (Tam phục), tức là ba tiết khí nóng nhất trong năm, bao gồm Chobok (Sơ phục), Jungbok (Trung phục) và Malbok (Mạt phục). Cứ đến thời điểm tiết khí Tam phục là mọi người lại bảo nhau bồi bổ sức khỏe vốn đã bị cái nóng của mùa hè vắt kiệt và thói quen đó vẫn được lưu giữ cho đến tận ngày nay. Bác sĩ Đông y Kim Dal-rae cho biết: “Vào mùa hè, nhiệt độ và độ ẩm lên cao nên con người bị tiêu hao rất nhiều năng lượng. Mùa đông tuy lạnh nhưng có thể mặc ấm để khắc phục nhưng vào mùa hè thì khó có thể ngăn được hiện tượng toát mồ hôi và mất sức. Từ xưa, người Hàn đã phải ăn thêm các bữa phụ giữa các bữa chính để bổ sung thêm năng lượng. Ngày ấy, chỉ có cơm là cung cấp được nhiều năng lượng, mỗi năm người Hàn chỉ ăn thịt một, hai lần để nạp chất đạm động vật bởi làm gì có nhiều thực phẩm giàu dưỡng chất như bây giờ. Nói tóm lại thì từ xưa người Hàn đã có ý thức hấp thu thêm nhiều năng lượng vào mùa hè hơn các mùa khác.”

Nhắc đến món ăn bổ dưỡng của mùa hè thì đầu tiên phải nói đến món gà tần sâm Samgyetang. Để làm món ăn này, người ta phải nhồi vào bụng gà các loại dược liệu quý như nhân sâm, gạo nếp, chà là, hạt dẻ, rễ cây hoàng kỳ… rồi tần thật lâu trên lửa nhỏ. Samgyetang có tác dụng giữ ấm bụng để điều hòa lại những món lạnh. Vì vậy, mọi người hay ăn món này để giải nhiệt. Bác sĩ Kim Dal-rae chia sẻ: “Công dụng của Samgyetang đã được ghi nhận trong cuốn sách về Đông y được viết cuối thế kỷ 19 thời Joseon là “Đông y thọ thế bảo nguyên”(Dongisusebowon). Nó có hiệu quả trong việc điều trị bệnh tiêu chảy mãn tính, ăn không ngon miệng hay dành cho người có thân nhiệt thấp. Người xưa làm món Samgyetang tựa như sắc thuốc, nghĩa là đun thật lâu trên lửa nhỏ rồi mới dùng. Theo Đông y thì nếu tần gà, nhân sâm, gừng hay mật ong với nhau thì sẽ chữa được bệnh đầy bụng, khó tiêu vì khi tần Samgyetang thật lâu, chúng ta có thể ăn được cả sụn gà, rất tốt cho việc hấp thụ chất đạm collagen.”

Một chủ quán gà tần sâm Samgyetang chia sẻ: “Dạo này khách đến đông lắm! Họ đến để tẩm bổ sức khỏe. Chúng tôi cho nhiều dược liệu vào món ăn này, đặc biệt là lá cây hoàng tất nên được nhiều người khen ngon. Họ thường khen là nước dùng rất thanh.” . Nhìn bát gà sôi sùng sục được đặt trên bàn và chỉ cần ngửi chút mùi thơm của nó thôi là bạn đã cảm thấy khỏe khoắn trở lại. Nhờ được tần lâu nên từ thịt cho đến xương gà đều mềm rụm, dễ ăn. Bên trong bụng gà đã được làm sạch chứa đầy gạo nếp mềm dẻo, ăn vào có cảm giác vừa ấm vừa chắc bụng. Còn nước dùng thì mới thật là đậm đà, húp vào mà cứ ngỡ như đang húp một thang thuốc bổ. Sau đây là cảm nhận của một thực khách: “Tôi mê món gà tần sâm Samgyetang vì thịt gà rất mềm. Gần đây, tôi rất thường ăn món này vì cứ hôm nay ăn là hôm sau lại thấy khỏe ra. Chắc nhờ nó mà mùa hè này tôi rất sung sức.”



Một món ăn có nước, rau, thịt khác mà bạn không nên bỏ qua chính là súp cá chạch nấu đỗ tương Chueotang với thịt cá chạch được thái thành từng miếng và nấu cùng nước dùng cay xè có chứa đỗ tương. Chueotang và Samgyetang là hai món ăn thường được người dân gọi là “món lấy nhiệt trị nhiệt”, bởi vì trong lúc ăn, mồ hôi toát ra nhễ nhại, khí huyết được lưu thông, khiến cho toàn thân trở nên vô cùng sảng khoái. Một chủ quán Chueotang khuyên rằng: “Hôm nay tôi bận túi bụi vì có quá đông khách. Tôi mở quán này được 35 năm rồi, ai đến ăn cũng khen ngon. Vì là một món ăn bổ dưỡng nên sẽ rất tốt nếu ăn súp cá chạch nấu đỗ tương Chueotang sau khi bị ra nhiều mồ hôi. Do đó, mùa hè mà có ra mồ hôi thì hãy ăn thật nhiều món này nhé!”

Súp cá chạch nấu đỗ tương Chueotang vốn là một món ăn mùa thu. Vậy thì vì sao nó lại trở thành món ăn phổ biến vào mùa hè? Bác sĩ Kim Dal-rae giải thích: “Chữ “Chueo” trong tên gọi của món ăn theo âm Hán là “thu ngư”, tức loài cá của mùa thu. Loài cá được nói đến ở đây là cá chạch, nguyên liệu chính của món ăn. Sở dĩ nó mang tên gọi như vậy là vì thịt cá chạch ngon nhất vào mùa thu. Tuy nhiên, do loài cá này chứa nhiều chất đạm collagen, tốt cho tiêu hóa, giúp ăn uống ngon miệng và tăng cường thể lực nên dần dà trở thành món ăn được yêu thích vào mùa hè.” Ngoài chất đạm, cá chạch còn chứa nhiều vitamin A, B, D, canxi cùng các khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Ăn nhiều cá chạch không những giúp khỏe mạnh mà còn có tác dụng giã rượu, tăng cường khí huyết, hệ tiêu hóa và làm đẹp da. Một thực khách cho biết: “Tôi phải xếp hàng đợi 20 phút mới được vào ăn súp cá chạch nấu đỗ tương Chueotang đấy. Tôi ăn món này để phục hồi sức khỏe. Cứ nghĩ đến việc hôm sau sẽ thật tràn trề sức lực là tôi lại muốn ăn thật nhanh.”

Các món ăn liên quan đến cá chình (còn được gọi là lươn biển) cũng có tác dụng bồi bổ năng lượng. Đây là loài cá có thể lực đáng nể và được xem là biểu tượng của sức mạnh vì có thể không ăn gì mà bơi hàng nghìn kilômét đường biển. Chỉ cần nghe tiếng nướng trên vỉ thôi cũng đã cảm nhận được nguồn năng lượng dồi dào ấy. Càng nướng chín, cá chình càng tiết ra nhiều chất béo giàu năng lượng. Nhìn miếng cá bóng bẩy, béo ngậy mà bụng thực khách không khỏi cồn cào, muốn được thưởng thức thật nhanh. Một thực khách cảm nhận: “Cho miếng cá vào lá vừng cùng ba, bốn lát gừng, nước chấm, tỏi rồi ăn và cụng ly với nhau thì thật là tuyệt vời!”

Với lượng vitamin A, B, C dồi dào, cá chình vừa giúp đẩy lùi mọi triệu chứng mệt mỏi, tăng cường sinh lực, chống lão hóa, vừa tốt cho da dẻ phụ nữ. Đặc biệt, nó còn chứa nhiều a-xít béo không bão hòa, rất hiệu quả trong việc phòng các bệnh của người lớn cũng như giúp nâng cao thị lực và độ tập trung cho trẻ nhỏ. Do đó, có thể gọi cá chình là loại thực phẩm phù hợp cho cả gia đình. Bác sĩ Kim Dal-rae cho biết thêm: “Do cá chình chứa rất nhiều năng lượng, đạm động vật và chất béo nên sẽ rất tốt nếu được ăn cùng với các loại rau củ như hành tây, xà lách hay ngải cứu. Người Hàn vốn có thói quen cuộn rau vào thịt để ăn, nên không bao giờ chỉ ăn mỗi thịt cá chình. Bằng cách này, hàm lượng calo dồi dào của cá sẽ được tiêu hóa nhanh hơn.”



[Giải nhiệt cùng những món mì thanh mát] Vừa rồi là những món thịt, cá bổ dưỡng tiêu biểu khi dùng trong mùa hè. Nhưng nếu không phải là người thích ăn thịt, cá thì thực khách có thể tìm đến món mì sữa đậu nành Kongguksu. Một thực khách cảm nhận: “Món này thật là thơm! Tôi thì ăn kèm cả mì lẫn nước dùng nhưng vợ tôi chỉ ăn nước dùng vì ăn mì nhanh no. Nước dùng đậm đà và thơm lừng khiến tôi cảm thấy nó bổ như một món làm từ thịt, cá vậy.” . Bát mì sữa đậu nành Kongguksu trông thật đẹp mắt, hài hòa với những sợi mì dai nằm khuất dưới lớp nước dùng trắng mịn hơn da em bé và được tô điểm bởi màu xanh của dưa chuột cùng chút màu đen của hạt vừng. Một chủ quán ăn Kongguksu giới thiệu: “Đậu được luộc chín rồi ngâm vào nước lạnh cho nguội. Lúc xay đậu, chúng tôi còn cho thêm vào chút vừng và muối. Trước khi mang ra cho khách, chúng tôi mới bỏ nước đá, thêm chút dưa chuột và hạt vừng vào bát.”

Kongguksu cũng là một trong những món ăn giải nhiệt tiêu biểu của Hàn Quốc. Đậu nành rất được mọi người tin dùng nhờ không chứa chất béo cholesterol, nguyên nhân dẫn đến nhiều chứng bệnh ở người lớn, lại có tác dụng làm mát cơ thể cùng khả năng hạ lượng a-xít trong dạ dày. Bác sĩ Kim Dal-rae cho biết: “Đây là một trong những món ăn mùa hè tiêu biểu được làm từ thực vật. Đậu nành và dưa chuột có trong mì sữa đậu nành Kongguksu sẽ giúp làm tiêu giảm năng lượng cơ thể. Do đậu nành có xuất xứ từ phía Bắc bán đảo Hàn Quốc nên từ xưa, nó đã là một nguồn thực phẩm gắn liền với người Hàn. Sau khi ăn Kongguksu, ngay lập tức trong người sẽ thấy mát mẻ, dễ chịu. Người Hàn có được vóc dáng cao lớn nhất châu Á cũng là nhờ hàm lượng chất đạm thực vật cao và tốt không thua kém chất đạm động vật của loại đậu này.”

Do được làm từ đậu luộc xay nhuyễn nên nước dùng của Kongguksu trở nên đặc quánh và tạo cảm giác ngon miệng khi ăn. Vào những lúc tiết trời khó chịu, ăn gì cũng không ngon như dạo này mà dùng một bát mì sữa đậu nành thay cơm thì thật chẳng gì bằng. Một thực khách nam chia sẻ: “Đậu nành rất bổ dưỡng lại thơm ngon. Nước dùng đặc quánh khiến món ăn có cái gì đó trông thật hấp dẫn.”

“Ôi, sợi mì dai và mát quá! Món này mà dùng khi ăn không ngon miệng thì thật chẳng còn gì bằng. Tôi vừa mới xếp hàng để được vào ăn, đợi càng lâu ăn càng ngon.” là lời khen tặng của một thực khách dành cho món mì lạnh Naengmyeon. Đúng như tên gọi, món mì được làm từ kiều mạch lạnh ngắt chứ không nóng hổi như những món mì thường thấy. Khi dùng đũa gắp một lọn mì nằm sâu dưới lớp nước hầm thịt với vài viên nước đá trôi trên mặt bát rồi cho vào miệng, một cảm giác mát lạnh, sảng khoái sẽ lan tỏa khắp cơ thể. Khác với những món bổ chứa nhiều năng lượng cũng như chất béo, Naengmyeon là một trong những món ăn mà bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhất ở Hàn Quốc mỗi độ hè về. Bác sĩ Đông y Kim Dal-rae cung cấp thông tin: “Với thành phần chính là tinh bột kiều mạch mát lành, lại chứa nhiều chất rutin nên món Naengmyeon có tác dụng ngăn ngừa bệnh xơ cứng động mạch và hiện tượng đục máu. Sẽ rất tốt cho tiêu hóa nếu ăn món này kèm củ cải trắng. Mặt khác, mì lạnh Naengmyeon có tính hàn rất cao, với những ai mang thân nhiệt thấp thì tôi khuyên nên dùng mì lạnh trộn thập cẩm Bibimnaengmyeon vì món này có tính trung hòa hơn.”

Sơ phục và Trung phục đã trôi qua, sắp tới sẽ là tiết nắng nóng cuối cùng Mạt phục. Mạt phục năm nay rơi vào ngày 12/8, trễ hơn thông lệ 10 ngày, khiến cho cái nắng nóng cuối hè như kéo dài và khắc nghiệt hơn. Nếu có mặt tại xứ sở Kimchi vào những ngày này thì các bạn nên tìm và thưởng thức thử một vài món ăn như chúng tôi đã giới thiệu, không chỉ để biết thêm món ngon của nơi đây mà còn để có được những nụ cười khỏe khoắn giữa những ngày hè oi bức.