Nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên ra lệnh gỡ bỏ cơ sở hạ tầng của Hàn Quốc ở núi Geumgang

Ngày 23/10, truyền thông Bắc Triều Tiên lần lượt đưa tin Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ Kim Jong-un ra lệnh phá bỏ cơ sở hạ tầng của Hàn Quốc tại khu nghỉ dưỡng núi Geumgang ở miền Bắc. Điều này có nghĩa hy vọng mở lại tour du lịch núi Geumgang ngày càng mờ mịt. Chương trình du lịch núi Geumgang từng được cho là biểu tượng của quan hệ hợp tác liên Triều. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo miền Bắc đã bác bỏ hoàn toàn tính biểu tượng này. Ông Kim cũng yêu cầu nhà chức trách đề xuất kế hoạch vận hành riêng lẻ khu du lịch, không phụ thuộc vào hỗ trợ của Hàn Quốc. Như vậy, mặc dù tour du lịch núi Geumgang được mở lại nhưng bản chất và ý nghĩa của nó sẽ hoàn toàn khác hẳn với trước đó. Thêm vào đó, Công ty lữ hành Hyundai Asan, chủ đầu tư của dự án du lịch núi Geumgang, có thể mất quyền điều hành khu du lịch này.

Lịch sử của chương trình du lịch núi Geumgang

Chương trình du lịch núi Geumgang đã được lên kế hoạch từ khi cố Chủ tịch tập đoàn Hyundai Chung Ju-yung thăm chính thức Bắc Triều Tiên năm 1989. Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của một doanh nhân miền Nam đến miền Bắc. Nhân dịp này, Chính phủ Bắc Triều Tiên và Chủ tịch Chung đã ký “Nghị định thư phát triển chương trình du lịch núi Geumgang”. Tuy nhiên, hơn 10 năm sau, tour du lịch núi Geumgang mới chính thức đi vào hoạt động. Tháng 10 năm 1998, Chủ tịch tập đoàn Hyundai, khi đó vẫn là ông Chung Ju-yung, đã có cuộc gặp với cố Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong-il và ký bản thỏa thuận chương trình du lịch. Một tháng sau, du thuyền mang tên “Geumgang” chở khách tham quan miền Nam đã rời cảng Donghae đến khu du lịch miền Bắc, lần đầu tiên sau khi hai miền Nam-Bắc bị chia cắt do chiến tranh Triều Tiên (1950-1953). Trong giai đoạn đầu, cơ sở hạ tầng ở khu du lịch núi Geumgang chưa đủ chất lượng phục vụ nên du khách phải ăn ngủ trên du thuyền. Sau đó, công ty Hyundai Asan xây dựng những cơ sở mới như khách sạn và nhà hàng. Tuyến du lịch bằng đường bộ đã được khai thác từ năm 2003. Năm 2005, Đài Phát thanh và truyền hình Hàn Quốc KBS tổ chức buổi ca nhạc tại khu du lịch núi Geumgang nhân dịp tổng số hành khách lũy kế tới khu du lịch này vượt ngưỡng 1 triệu người. Ngân hàng Hợp tác xã nông nghiệp Nonghyup của Hàn Quốc đã mở chi nhánh trên núi Geumgang năm 2006, sau đó các hình thức du lịch tiếp tục mở rộng. Vào năm 2008, du khách được phép qua biên giới bằng xe hơi để đi du lịch núi Geumgang, và sân golf đã hoàn công ở khu này. Như vậy, núi Geumgang đã trở thành một khu nghỉ dưỡng phức hợp, tập trung nhiều cơ sở du lịch tiện nghi.

Chương trình du lịch núi Geumgang bị dừng lại

Khi khu nghỉ dưỡng núi Geumgang đang trên đà phát triển thì một sự cố bất ngờ đã xảy ra, làm thay đổi cục diện. Một nữ du khách Hàn Quốc tên Park Wang-ja đã bị một lính gác Bắc Triều Tiên bắn chết khi bà đang đi dạo vào sáng sớm ngày 11/7/2008. Theo miền Bắc, bà Park đã đi vào khu vực kiểm soát quân sự, và bỏ chạy sau khi có hiệu lệnh cấm cử động, nên lính Bắc Triều Tiên chỉ còn cách bắn súng. Tuy nhiên, dựa vào thời gian và lộ trình của bà, thì lời giải thích của miền Bắc là hoàn toàn vô lý, và rõ ràng đây là sai lầm của phía miền Bắc. Chính phủ Hàn Quốc đã lập tức dừng chương trình du lịch núi Geumgang do lo ngại về việc đảm bảo an toàn cho du khách miền Nam, và từ đó đến nay tour du lịch này vẫn bị gián đoạn. Năm 2009, Chủ tịch Tập đoàn Hyundai Hyun Jeong-eun đã tới thăm Bắc Triều Tiên, gặp nhà lãnh đạo miền Bắc, khi đó là Kim Jong-il, và nhất trí nối lại chương trình du lịch núi Geumgang. Song, chương trình vẫn chưa thực sự mở lại do bất đồng ý kiến giữa chính quyền hai miền Nam-Bắc. Thêm vào đó, năm 2011, Hàn Quốc phải rút toàn bộ nhân viên khỏi khu du lịch này. Sau khi hai nhà lãnh đạo Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên gặp gỡ và đưa ra “Tuyên bố Bàn Môn Điếm” tháng 4 năm 2018, đã có thêm kỳ vọng về việc mở lại chương trình du lịch núi Geumgang. Tập đoàn Hyundai đã tích cực chuẩn bị cho việc này, nhưng không hề tiến triển vì quan hệ liên Triều lâm vào tình trạng bế tắc. Thêm vào đó, việc nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un ra lệnh gỡ bỏ cơ sở hạ tầng du lịch của Hàn Quốc ở núi Geumgang đã “dội gáo nước lạnh” vào kế hoạch mở lại chương trình này.