Hàn Quốc và Nhật Bản tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng

Sáng 17/11, Bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Jeong Kyeong-doo và người đồng cấp Nhật Bản Kono Taro đã nhóm họp tại Bangkok (Thái Lan). Đây là lần đầu tiên Bộ trưởng Quốc phòng hai nước gặp gỡ sau khi Seoul quyết định chấm dứt Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung (GSOMIA) với Tokyo. Sau cuộc gặp kéo dài 40 phút, Bộ trưởng Jeong Kyeong-doo cho biết hai nước đã trao đổi về vấn đề GSOMIA ở mức cơ bản và nguyên tắc. Trong khi đó, báo chí Nhật Bản đưa tin Bộ trưởng Kono Taro yêu cầu Seoul hủy bỏ quyết định chấm dứt hiệp định này. Theo Bộ trưởng Jeong, GSOMIA liên quan đến vấn đề ngoại giao hơn là quốc phòng. Do đó, ông yêu cầu Nhật Bản cố gắng tìm giải pháp ngoại giao để tháo gỡ vấn đề này. Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cũng ra thông cáo tương tự với lập trường của ông Jeong là nguyên nhân chính khiến Hàn Quốc quyết định chấm dứt Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung là do Tokyo siết chặt quy chế xuất khẩu sang Seoul với lý do an ninh. Tức là phía Nhật Bản phải thay đổi thái độ thì mới có thể duy trì văn kiện quân sự này.

Tokyo cho thấy quan điểm khác biệt so với Seoul

Về phần mình, Bộ trưởng Kono kiên quyết giữ lập trường là Hiệp định GSOMIA cần phải được duy trì, đồng thời khẳng định những quy chế xuất khẩu của Nhật Bản không phải là biện pháp trả đũa liên quan đến việc Tòa án tối cao Hàn Quốc ra phán quyết yêu cầu doanh nghiệp Nhật Bản bồi thường cho nạn nhân bị cưỡng ép lao động thời chiến. Tokyo khẳng định quyết định siết chặt quy chế xuất khẩu là nhằm đảm bảo an ninh. Ông Kono cũng nhấn mạnh Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung không hề liên quan đến siết chặt quy chế xuất khẩu. Seoul quyết liệt bác bỏ ý kiến của Tokyo, cho rằng không có căn cứ nào để Nhật Bản lấy lý do an ninh nhằm siết chặt xuất khẩu sang Hàn Quốc. Và nếu những quy chế này được đưa ra với lý do an ninh, thì Hàn Quốc cũng chẳng có lý do gì để duy trì GSOMIA. Tức là trong trường hợp hai nước thiếu tin tưởng lẫn nhau, thì rõ ràng không thể chia sẻ thông tin quân sự với nhau được. Do đó, lập trường của Hàn Quốc là chỉ xem xét duy trì hiệp định với Nhật Bản khi Tokyo gỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu sang Seoul. Đài truyền hình NHK của Nhật Bản đưa tin dù không tìm được tiếng nói chung về vấn đề gia hạn Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung, lãnh đạo quốc phòng hai nước vẫn nhất trí về tầm quan trọng của hợp tác an ninh ba bên Hàn-Mỹ-Nhật Bản, cũng như hợp tác an ninh song phương Hàn-Nhật. Cùng với đó, Seoul và Tokyo nhất trí tiếp tục trao đổi các vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia.

Mỹ tiếp tục hối thúc Hàn Quốc duy trì GSOMIA Hàn-Nhật

Sau cuộc hội đàm giữa Bộ trưởng Quốc phòng Hàn-Nhật, Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ba bên Hàn-Mỹ-Nhật đã diễn ra. Tại đây, Bộ trưởng các nước không trực tiếp trao đổi về Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung Hàn-Nhật. Song, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper và người đồng cấp Nhật Bản Kono Taro cùng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin, gián tiếp gây sức ép để Hàn Quốc gia hạn Hiệp định GSOMIA. 

Trước đó, ngay sau khi Hàn Quốc công bố quyết định chấm dứt Hiệp định trao đổi thông tin quân sự chung với Nhật Bản, Chính phủ Mỹ đã nhiều lần bày tỏ quan ngại sâu sắc và hy vọng Hàn Quốc rút lại quyết định này. Càng sát giờ G, Washington lại càng tăng sức ép lên Seoul. Trong nước, các đảng đối lập bảo thủ cũng lên tiếng yêu cầu duy trì hiệp định này. Tuy nhiên, trong cuộc gặp Bộ trưởng Mỹ, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vẫn khăng khăng giữ nguyên lập trường về việc chấm dứt trao đổi thông tin tình báo với Nhật Bản.