Trong khi liên danh Hàn Quốc "Team Korea" do Tổng công ty điện lực (KEPCO) đứng đầu đang nỗ lực để trúng thầu dự án nhà máy điện hạt nhân của Ả-Rập Xê-út, thì Mỹ lại được cho là đang gây sức ép để buộc Hàn Quốc phải lựa chọn mô hình lò phản ứng của nước này trong trường hợp trúng thầu.

Theo "Thỏa thuận toàn cầu" được KEPCO, công ty thủy điện và điện hạt nhân Hàn Quốc (KHNP) ký kết với tập đoàn Westinghouse của Mỹ hồi tháng 1 năm nay, hoạt động đấu thầu của liên danh nhà thầu Hàn Quốc trong dự án nhà máy điện hạt nhân Ả-rập Xê-út được đảm bảo. Tuy nhiên, Mỹ yêu cầu Hàn Quốc phải lựa chọn mô hình lò phản ứng của Washington nếu trúng thầu, khiến chính phủ Hàn Quốc đang phải cân nhắc kỹ lưỡng.

Theo thông tin từ Chính phủ và giới doanh nghiệp năng lượng, Thứ trưởng Bộ Năng lượng Mỹ James Danly trong chuyến thăm Hàn Quốc cuối tháng 8 dự Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) đã có cuộc gặp với các quan chức cấp cao Chính phủ Hàn Quốc và KEPCO, đề xuất Seoul lựa chọn lò phản ứng của Mỹ trong dự án xuất khẩu điện hạt nhân sang Ả-rập Xê-út.

Phía Mỹ cho rằng tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ giữa KEPCO và Westinghouse đã được giải tỏa, nên hai bên có thể tăng cường hợp tác trong lĩnh vực điện nguyên tử; đề xuất cùng xúc tiến xuất khẩu lò phản ứng AP1000 của Westinghouse trong dự án nhà máy điện hạt nhân của Ả-rập Xê-út.

Về điều này, Bộ trưởng Công nghiệp và thương mại Kim Jung-kwan cho biết hiện tại, nhiều phương án xuất khẩu đang được xem xét, trong đó bao gồm lò phản ứng APR1400 do KEPCO tự phát triển. Tuy nhiên, Bộ trưởng thừa nhận ngay cả lò phản ứng APR1400 cũng khó xuất khẩu nếu chưa được Mỹ cấp phép về mặt công nghệ.

Một lãnh đạo doanh nghiệp điện hạt nhân của Hàn Quốc thì nhận định rằng Washington dường như đang gây sức ép để kiềm chế Seoul xuất khẩu mô hình lò phản ứng tự phát triển, gây sức ép hợp tác nhằm khôi phục chuỗi cung ứng lò phản ứng AP1000 của nước này. Trong tình hình đó, Hàn Quốc đang phải đối mặt với thách thức lớn khi có thể phải từ bỏ chuỗi cung ứng hoàn chỉnh của mô hình lò phản ứng APR1400 để xây dựng mới hệ thống cho lò phản ứng AP1000.

Giới chuyên gia cho rằng trong hệ thống kiểm soát năng lượng nguyên tử quốc tế do Mỹ dẫn dắt, Hàn Quốc sẽ khó có thể xúc tiến xuất khẩu nhà máy điện hạt nhân một cách độc lập. Chính phủ sẽ buộc phải cân nhắc một cách thận trọng đề xuất của Washington.