Phát biểu tại buổi họp báo chung sau Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Nhật tại Văn phòng Tổng thống ở quận Yongsan ngày 7/5, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol cho biết lãnh đạo hai nước đã đạt được thỏa thuận về việc cử đoàn thanh sát gồm các chuyên gia Hàn Quốc tới nhà máy điện nguyên tử Fukushima. 

Tổng thống hy vọng các biện pháp ý nghĩa sẽ được thực hiện, cân nhắc tới yêu cầu của người dân Hàn Quốc về việc kiểm chứng nước thải nhiễm xạ từ nhà máy Fukushima một cách khách quan, dựa trên căn cứ khoa học.

Về phần mình, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio cho biết một trong những lĩnh vực mà lãnh đạo hai bên hy vọng tiếp tục trao đổi một cách thiện chí trong thời gian tới chính là việc xử lý nước thải nhiễm xạ bằng thiết bị khử đa nguyên tử (ALPS). Thủ tướng Kishida cũng đồng tình rằng việc Tokyo chấp nhận đoàn thanh sát của Seoul là rất quan trọng, nhằm xoa dịu tâm lý bất an của người dân Hàn Quốc.

Song song với quá trình kiểm chứng của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Nhật Bản cũng sẽ giải thích với phía Hàn Quốc một cách minh bạch dựa trên căn cứ khoa học. Tokyo nhận thức rõ ý kiến lo ngại trong dư luận Hàn Quốc, nên quyết định chấp nhận cho Seoul phái cử đoàn thanh sát gồm các chuyên gia trong nước tới nhà máy điện nguyên tử Fukushima số 1 của Công ty điện lực Tokyo (TEPCO) trong tháng này, để người dân Hàn Quốc có thể nắm rõ tình hình.

Ông Kishida nhấn mạnh, trên cương vị là Thủ tướng Nhật Bản, ông cũng sẽ không chấp nhận việc xả nước thải ra biển gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe người dân và môi trường biển của hai quốc gia.

Theo hãng tin Kyodo, Nhật Bản, Phó Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Kihara Seiji cùng ngày đã trả lời phóng viên rằng phái đoàn thanh sát của Hàn Quốc sẽ tới Tokyo vào ngày 23/5.

Trong thời gian qua, Nhật Bản chưa từng cho phép Chính phủ của một nước thứ ba trực tiếp tới hiện trường nhà máy điện nguyên tử. Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng việc hai nước dùng cụm từ "thanh sát" chứ không phải là "kiểm chứng" cho thấy trên thực tế Seoul sẽ khó có thể xác minh một cách khách quan về tính an toàn trong quá trình Tokyo xả nước thải từ nhà máy Fukushima ra biển.

Một quan chức Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết đoàn thanh sát sẽ không chỉ đơn thuần xem xét sơ qua hiện trường, mà sẽ có thể cùng phía Nhật Bản tiến hành điều tra đối với các chất có vấn đề.

Tại cuộc họp Nội các năm 2021, Tokyo thông qua kế hoạch lọc nước thải nhiễm xạ từ nhà máy điện nguyên tử Fukushima bằng thiết bị khử đa nguyên tử, loại bỏ chất phóng xạ xuống mức thấp đủ để không gây nguy hại tới môi trường và sức khỏe, rồi sau đó mới xả ra biển. Hiện tại, có 1,3 triệu tấn nước thải nhiễm xạ đang được trữ tại nhà máy Fukushima số 1, gần đạt tới tình trạng bão hòa, không thể trữ thêm.

IAEA đang lập ra hai nhóm kiểm chứng, mỗi nhóm lần lượt gồm 11 nước và 4 nước để tiến hành kiểm chứng về tính an toàn của việc xả thải ra biển. Hàn Quốc tham gia vào cả hai nhóm.

Trong cuối tháng này, nếu IAEA ra kết luận việc xả thải "không vấn đề gì" thì Chính phủ Nhật Bản sẽ tiến hành lọc nước thải từ nhà máy Fukushima rồi xả ra biển trong vòng 30-40 năm tới.