ⓒYONHAP News

Bộ Giáo dục, văn hóa, thể thao và khoa học công nghệ Nhật Bản chiều ngày 29/3 đã phê chuẩn kiểm duyệt sách giáo khoa bậc trung học phổ thông có nội dung phủ nhận nhiều vấn đề lịch sử, đưa lập trường sai lệch về chủ quyền lãnh thổ đảo Dokdo của Hàn Quốc. Các sách giáo khoa này sẽ được được đưa vào giảng dạy từ năm sau.

   

Các nội dung lệch lạc trong sách giáo khoa

Nội dung đáng chú ý đầu tiên đó là các sách giáo khoa mới không còn cụm từ “cưỡng ép”, thể hiện việc thực dân Nhật từng cưỡng ép các nạn nhân mua vui cho binh lính, nạn nhân lao động thời chiến. Những cụm từ này từng xuất hiện trong bản thảo ban đầu trình lên Bộ Giáo dục nước này, nhưng đã bị xóa bỏ trong bản kiểm duyệt cuối cùng, được thay thế bằng các cụm từ “tuyển dụng”, “huy động”. Về vấn đề người phụ nữ bị cưỡng ép mua vui cho quân lính Nhật trong Thế chiến II, sách giáo khoa hầu như không có nội dung nào truyền đạt chính xác về sự can thiệp của quân đội Nhật Bản.

  

Có thể thấy, Bộ Giáo dục Nhật Bản đang tự làm tổn hại nguyên tắc mà nước này đặt ra về chế độ kiểm duyệt sách giáo khoa. Trong quá trình kiểm duyệt, chính quyền Nhật Bản chặn hết các ý kiến đa dạng, ép buộc các nhà xuất bản phải sửa theo “lập trường thống nhất” của Chính phủ. Trước đó, trong cuộc họp Nội các ngày 27/4/2021, Chính phủ Nhật Bản đã nhất trí ý kiến rằng việc dùng cụm từ “cưỡng ép”, hay “phụ nữ mua vui cho binh lính thời chiến" là không phù hợp, phải thay bằng cụm từ “phụ nữ mua vui".

Ngoài ra, Nhật Bản cũng đã tự bác bỏ những điều mà nước này thừa nhận trong quá khứ. Trong “Tuyên bố Kono” của cựu Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yohei Kono năm 1993, Tokyo thừa nhận về việc lập ra các điếm mua vui theo đề nghị từ quân đội, công nhận sự dính líu trực tiếp và gián tiếp  của quân đội với chế độ nô lệ tình dục thời chiến. Mặc dù việc tuyển chọn phụ nữ mua vui cho quân lính được giao cho các đơn vị môi giới theo đề nghị từ quân đội, nhưng trong hoàn cảnh đó, đã có nhiều nạn nhân bị cưỡng ép mua vui cho quân lính trái với mong muốn cá nhân. Sau đó, Chính phủ của đảng Dân chủ tự do lên nắm quyền trở lại vào năm 2012, Nội các của cựu Thủ tướng Abe Shinzo và Suga Yoshihide, và tới nay là Thủ tướng đương nhiệm Kishida Fumio đều từng tuyên bố sẽ kế thừa Tuyên bố Kono.

Vậy nhưng, sách giáo khoa vừa được kiểm duyệt đã thể hiện điều ngược lại. Nhật Bản hoàn toàn bóp méo các sự thật lịch sử. Thông qua quá trình kiểm duyệt này, Chính phủ Tokyo ép các nhà xuất bản sách giáo khoa phải điều chỉnh lại nội dung sách theo lập trường của Chính phủ. Các tác giả và nhà xuất bản nói lên sự thật không còn cách nào khác là phải điều chỉnh lại nội dung theo lập trường của Chính phủ nếu muốn sách được thông qua.

Quan hệ Hàn-Nhật hướng tới tương lai

Tranh cãi về sách giáo khoa Nhật Bản là vấn đề lặp lại hàng năm mỗi khi Nhật Bản kiểm duyệt sách giáo khoa, mâu thuẫn giữa hai bên ngày càng nghiêm trọng hơn, cản trở tới quan hệ song phương. Lần này, Chính phủ Hàn Quốc đã triệu mời Công sứ Đại sứ quán Nhật Bản tới trụ sở Bộ Ngoại giao để bày tỏ lập trường phản đối. Bộ Ngoại giao cũng ra tuyên bố chỉ trích gay gắt Nhật Bản, yêu cầu nước này phải khắc phục ngay lập tức. Tuy nhiên, phía Tokyo hoàn toàn phớt lờ những chỉ trích này của Seoul.

Tổng thống đắc cử Hàn Quốc Yoon Suk-yeol từng tuyên bố Chính phủ mới sẽ theo đuổi quan hệ Hàn-Nhật hướng tới tương lai. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể thực hiện nếu Nhật Bản chịu buông bỏ những lập trường sai lệch về các vấn đề lịch sử.