ⓒYONHAP News 

Chính phủ Hàn Quốc đã bắt đầu triển khai đối phó toàn diện với việc bị Nhật Bản loại khỏi “Danh sách trắng” các quốc gia được hưởng ưu đãi về đơn giản hóa quy trình xuất khẩu, bằng cách thực thi các biện pháp tương tự. Như vậy, mâu thuẫn Hàn-Nhật đã leo thang trở thành một “cuộc chiến toàn diện” và sự đối đầu giữa hai nước được dự báo sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn.

Đối phó với Nhật Bản

Phó Thủ tướng phụ trách kinh tế kiêm Bộ trưởng Kế hoạch và tài chính Hàn Quốc Hong Nam-ki trong cuộc họp báo chung giữa các ban ngành hữu quan Chính phủ ngày 2/8 đã tuyên bố sẽ thực hiện các quy trình cần thiết để thắt chặt quản lý xuất khẩu sang Nhật Bản. Đồng thời, Seoul cũng sẽ xúc tiến loại Tokyo khỏi “Danh sách trắng” của mình. Chính phủ kết luận động thái của Nhật Bản đã vi phạm quy định của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) về thương mại tự do, quyết định sẽ khởi kiện lên WTO trong thời gian sớm nhất.

Trong khi đó, Quốc hội cùng ngày đã đạt được nhất trí toàn diện, thông qua nghị quyết với nội dung kêu gọi Nhật Bản rút lại quy chế xuất khẩu mang tính chất trả đũa với Hàn Quốc. Đặc biệt, Phủ Tổng thống tuyên bố sẽ xem xét việc hủy bỏ Hiệp định đảm bảo thông tin quân sự chung (GSOMIA) Hàn-Nhật.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã lập nhiều đối sách để giảm thiểu thiệt hại cho doanh nghiệp, và một trong số đó là giảm tối đa 40% thuế cho doanh nghiệp phải nhập khẩu hàng hóa từ quốc gia khác thay thế Nhật Bản. Ngoài ra, Chính phủ cũng lập đối sách tổng hợp để giúp nâng cao sức cạnh tranh cho ngành công nghiệp vật liệu, linh kiện, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển công nghệ. Trước đó, chủ trì cuộc họp Nội các khẩn cấp cùng ngày, Tổng thống Moon Jae-in tuyên bố Seoul quyết không thua Tokyo một lần nữa. Nếu Nhật Bản cố ý gây thiệt hại cho nền kinh tế Hàn Quốc thì nước này cũng sẽ phải gánh chịu thiệt hại tương ứng.

Tác động 

Vào ngày 2/8, Nội các Nhật Bản đã mở cuộc họp dưới sự chủ trì của Thủ tướng Shinzo Abe, quyết định thông qua dự thảo sửa đổi “Sắc lệnh quản lý thương mại xuất khẩu” có nội dung loại Hàn Quốc khỏi “Danh sách trắng”. Trong buổi họp báo sau cuộc họp, Bộ trưởng Kinh tế, thương mại và công nghiệp Nhật Bản Hiroshige Seko tuyên bố sẽ đăng công báo về dự thảo trên vào ngày 7/8, và bắt đầu thực thi từ ngày 28/8.

Phó Thủ tướng Hong Nam-ki cho biết có 1.194 mặt hàng vật tư chiến lược của Seoul có liên quan tới quyết định trên của Tokyo, trong đó 159 mặt hàng bị ảnh hưởng lớn. Nhập khẩu từ Nhật Bản chiếm 9,6% tổng nhập khẩu của Hàn Quốc. Ngược lại, nhập khẩu từ Hàn Quốc chỉ chiếm 4,1% tổng nhập khẩu của Nhật Bản. Mặc dù tỷ lệ nhập khẩu từ Hàn Quốc của Nhật Bản thấp hơn, nhưng nếu Seoul siết chặt quy chế xuất khẩu với những mặt hàng có tỷ trọng nhập khẩu lớn, thì cũng có thể gây ra cú sốc lớn với ngành công nghiệp nước này. Phương án đáp trả đang được đưa ra hiện nay là hạn chế hàng hóa, dịch vụ Nhật Bản tiếp cận thị trường Hàn Quốc, nâng thuế quan, hoặc sử dụng các rào cản phi thuế quan như siết chặt quy định về công nghệ, quy trình thẩm định chứng nhận, tiêu chuẩn.

Ý nghĩa và triển vọng

Trong thời gian qua, Chính phủ Hàn Quốc đã phản ứng hết sức kiềm chế, do lo ngại mâu thuẫn giữa hai bên có thể trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên, Nhật Bản lại khước từ mọi nỗ lực đối thoại, nhất quyết loại Hàn Quốc khỏi “Danh sách trắng”, khiến Chính phủ buộc phải có bước đi tương ứng. Không chỉ có vậy, Tokyo còn đang cảnh báo về một “đợt tấn công lần ba”, nối tiếp hai đợt tấn công trước đó là siết chặt quy chế xuất khẩu với ba mặt hàng vật liệu cao trong sản xuất màn hình, chíp bán dẫn sang Seoul, và loại Hàn Quốc khỏi “Danh sách trắng”. Được biết, nước này đang xúc tiến quy trình giải quyết tranh chấp với Hàn Quốc tại WTO liên quan tới việc Seoul hỗ trợ tái cơ cấu ngành đóng tàu nội địa. Có khả năng Nhật Bản cũng sẽ đẩy cao hàng rào phi thuế quan trong nhập khẩu nông thủy sản từ Hàn Quốc. Về phần mình, Chính phủ Hàn Quốc đang tích cực chuẩn bị các biện pháp đối phó thích hợp với những động thái trả đũa của Nhật Bản. Dự báo trong thời gian tới, quan hệ Hàn-Nhật khó tránh được cục diện đối đầu toàn diện nghiêm trọng.