ⓒYONHAP News

Ngày 30/9 là tròn 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Hàn Quốc và Nga. Trong ba thập kỷ qua, kim ngạch thương mại giữa hai nước đã tăng gấp hơn 25 lần, quan hệ hợp tác song phương được đẩy mạnh ở mọi lĩnh vực, phát triển thành “quan hệ đối tác chiến lược”.

 

Thiết lập quan hệ ngoại giao Hàn-Nga

Ngày 30/9/1990, Ngoại trưởng Hàn Quốc khi đó là ông Choi Ho-joong cùng người đồng cấp Liên Xô Eduard Shevardnadze đã ký kết tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ ngoại giao tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ), và có hiệu lực ngay lập tức.

Về bối cảnh ký kết quan hệ ngoại giao, phải kể đến ảnh hưởng lớn của việc Liên Xô tham dự Thế vận hội mùa hè Seoul 1988, và việc Tổng thống Hàn Quốc khi đó là ông Roh Tae-woo tích cực xúc tiến Chính sách phương Bắc. Liên Xô thời điểm đó đang lan tỏa bầu không khí sôi nổi nhờ chính sách cải cách mở cửa “Perestroika” của Tổng bí thư đảng Cộng sản Liên Xô Mikhail Gorbachyov. Tháng 8/1988, Tổng thống Roh Tae-woo bí mật cử Thư ký Chính sách Phủ Tổng thống khi đó là ông Park Cheol-eon tới Liên Xô, gửi thư cho Tổng bí thư Gorbachyov đề xuất hợp tác. Trong một bài diễn thuyết sau đó, ông Gorbachyov đã đưa ra câu trả lời rất tích cực. Sau Olympic Seoul, vào tháng 4/1989, Liên Xô đặt văn phòng thương mại tại Seoul, Hàn Quốc cũng mở cửa văn phòng Cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư (KOTRA) tại Matxcơva. Mùa xuân năm 1990, hai nước đặt cơ quan lãnh sự tại Seoul và Matxcơva. Ngày 4/6 cùng năm, hai bên lần đầu tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Hàn-Liên Xô mang ý nghĩa lịch sử tại thành phố San Francisco (Mỹ). Tới ngày 30/9/1990, hai bên chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở cửa Đại sứ quán tại nước đối phương. Tháng 12/1991, Liên Xô bị giải thể, Nga kế thừa mọi mối quan hệ ngoại giao với Hàn Quốc.

Sự phát triển quan hệ Hàn-Nga

Trong 30 năm qua, quan hệ Hàn-Nga đã phát triển vượt bậc. Giao lưu nhân sự, quy mô thương mại đã tăng gấp hơn 25 lần. Vào thời điểm hai nước ký kết quan hệ ngoại giao năm 1990, kim ngạch thương mại song phương mới chỉ dừng ở mức 880 triệu USD, tới năm 2018 đã tăng lên thành 24,8 tỷ USD, và 22,3 tỷ USD năm 2019. Giao lưu nhân sự tăng vọt từ mức 30.000 người năm 1990 lên 770.000 người năm ngoái nhờ Hiệp định miễn thị thực ký kết năm 2014. Đầu tư của các doanh nghiệp cũng tăng mạnh. Năm 2006, hãng điện tử LG là đơn vị tiên phong, xây dựng nhà máy điện tử gia dụng ở ngoại ô Matxcơva, sau đó tới công ty bánh kẹo Orion lập nhà máy sản xuất bánh Choco-Pie, hãng điện tử Samsung mở nhà máy điện tử gia dụng. Ngoài ra, hãng ô tô Hyundai cũng xây dựng nhà máy sản xuất ô tô tại thành phố Saint Petersburg, hãng Lotte xây dựng một khách sạn siêu cao cấp chính giữa trung tâm Matxcơva.

Bài toán đặt ra và triển vọng

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và người đồng cấp Nga Vladimir Putin ngày 28/9 đã có cuộc điện đàm nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, trao đổi ý kiến về tình hình bán đảo Hàn Quốc, phương án nâng tầm hợp tác thực chất giữa hai bên. Tổng thống Moon cho biết Hàn Quốc sẽ tiếp tục nỗ lực để phi hạt nhân hóa, thiết lập hòa bình vĩnh viễn trên bán đảo Hàn Quốc, đề nghị Matxcơva tiếp tục đóng vai trò xây dựng và ủng hộ những nỗ lực của Seoul. Đáp lại, Tổng thống Putin khẳng định Nga sẵn sàng hợp tác với Hàn Quốc. Lãnh đạo hai nước đánh giá cao sự phát triển của quan hệ Hàn-Nga trong 30 năm qua, nhất trí sẽ dựa trên nền tảng hợp tác thời gian qua để phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác song phương hướng tới tương lai, đôi bên cùng có lợi.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến chỉ ra rằng hợp tác giữa hai nước vẫn chưa đúng tầm tiềm năng hiện có. Đặc biệt ở lĩnh vực kinh tế, kim ngạch thương mại song phương sau khi đạt đỉnh 25,8 tỷ USD năm 2014 đã có phần chững lại. Đầu tư cũng bắt đầu đình trệ từ sau năm 2010. Thêm vào đó, Nga đang gặp khó khăn kinh tế do lệnh trừng phạt của cộng đồng quốc tế sau vụ sáp nhập bán đảo Crimea (Ukraina). Đây là yếu tố lớn nhất tác động tới quan hệ song phương. Hiện tại, kinh tế Nga lại tiếp tục lao đao vì dịch COVID-19. Do đó, Matxcơva đang rất kỳ vọng về sự đầu tư của doanh nghiệp Hàn Quốc vào vùng viễn Đông nước này và khởi động dự án hợp tác ba bên Hàn-Triều-Nga.