Đó là một bữa tiệc sinh nhật với đĩa bánh Mujigaetteok, có nghĩa là bánh Tteok Cầu vồng, một loại bánh gạo có nhiều tầng với đủ các lớp màu vàng, hồng, xanh, nâu. Tuy không có kem ngọt và trông không cầu kỳ theo kiểu phương Tây, nhưng bánh gạo Tteok của Hàn Quốc cũng đủ giúp cho bữa tiệc trở nên vui vẻ. Từ xưa ở Hàn Quốc, bánh Tteok Cầu vồng đã được dùng như vậy trong các bữa tiệc sinh nhật, các dịp kỷ niệm hay ngày lễ tết…
Tiệc đã dọn xong... đến lúc mọi người cùng chia bánh Tteok Cầu vồng ra ăn! Tách miếng bánh còn nóng hổi, tỏa khói nghi ngút ra, đưa lên ăn mà cảm nhận được cái dẻo dẻo, ngòn ngọt như tan ra trong miệng. Ai nấy đều tấm tắc: “Trời, vị quế mới thật là ngon. Trông bánh lại đẹp nữa. Bánh vừa chín tới, mềm mại, nóng ấm. Màu sắc đẹp và vị rất ngon. Bạn thử sẽ biết.”; “Rất mềm. Không ngọt đậm như bánh ngọt ngoài tiệm. Bánh Tteok có 5 màu tất cả và cũng được làm bởi tất cả 5 loại nguyên liệu. Ăn vào như thấy khỏe ra. Tôi làm để ăn bữa phụ ở nhà. Để trong tủ lạnh rồi đem ra hấp dần cho bọn trẻ ăn. Chúng tôi cảm nhận được tình yêu thương của bố mẹ và con cái ở món bánh này.”

[Viện nghiên cứu ẩm thực truyền thống Hàn Quốc]

Hôm nay chúng ta hãy cùng đến một địa điểm để có thể tìm hiểu kỹ hơn về loại bánh này. Đó chính là Bảo tàng và quán cà-phê bánh Tteok nằm ở quận Jongno thành phố Seoul. Nơi đây đang tất bật làm bánh truyền thống chuẩn bị cho Tết Trung Thu.
Xuống ga tàu điện ngầm Jongno sam-ga, ga giao cắt giữa 3 tuyến tàu số 1, 3 và 5, sau đó ra khỏi cửa số 7, đi bộ một đoạn về phía cung điện Changdeok, chúng ta sẽ thấy bên đường có một tòa nhà 3 tầng với tấm bảng ghi "Viện nghiên cứu ẩm thực truyền thống Hàn Quốc". Tại đây, có Bảo tàng và quán cà-phê bánh Tteok, nơi chúng ta có thể thăm quan và thưởng thức được tất cả các loại bánh Tteok của Hàn Quốc. Giám đốc Viện nghiên cứu ẩm thực truyền thống Hàn Quốc Yoon Suk-ja giới thiệu: “Điểm hay của quán cà-phê bánh Tteok là đến đây, bạn sẽ thấy có rất nhiều loại bánh Tteok được trưng bày. Đồ uống cũng có tới hơn 20 loại, từ trà truyền thống cho đến các loại cà-phê hiện đại. Ở tầng 2 và tầng 3 là Bảo tàng bánh Tteok. Du khách thường xem các loại bánh Tteok ở bảo tàng trước rồi xuống tầng 1 để thưởng thức món bánh này trong quán cà-phê, cảm nhận nét văn hóa ẩm thực của Hàn Quốc.”

[Quán cà-phê bánh Tteok Jilsiru]

Quán cà-phê bánh Tteok có tên gọi là Jilsiru nằm tại tầng 1. Quán bán hơn 60 loại bánh Tteok và các loại bánh kẹo khác cùng với hơn 30 loại đồ uống truyền thống. Jilsiru thay đổi thực đơn liên tục theo mùa đúng như phong tục làm bánh Tteok có ý nghĩa tượng trưng cho mỗi dịp lễ tết hay mỗi mùa ở Hàn Quốc. Quán cà-phê Jilsiru cũng phục vụ các loại bánh Tteok đã được cải tiến cho hợp khẩu vị của thực khách ngày nay. Quản lý quán cà-phê Kim So-jeong cho biết: “Chúng tôi luôn có các loại bánh Tteok khác nhau theo từng mùa. Tất nhiên, có loại bánh chính ăn quanh năm và cũng có khoảng 3 đến 4 loại bánh Tteok đặc trưng vào mỗi mùa. Hiện vào mùa này, chúng tôi đang chuẩn bị bánh Tteok Surichwi tên của cây ngưu bảng thuộc họ Cúc và bánh Songpyeon làm với lá gai để chuẩn bị cho Tết Trung thu đang đến gần. Trong số các món bánh làm theo kiểu hiện đại, có thể kể đến bánh Tteok có dưa Kimchi hay bánh Tteok sandwich. Bánh Tteok ngày xưa rất to nhưng hiện nay chúng tôi đã làm cho nó nhỏ nhắn, xinh xắn, dễ ăn. Trà truyền thống thì có loại trà dùng quả hồng để đông lạnh cho giống như kem. Bí đỏ không làm cháo mà làm trà bí đỏ đánh váng sữa để thu hút khách nước ngoài.”
Quán cà-phê có rất nhiều loại bánh Tteok, từ những chiếc bánh trông đẹp mắt khiến ai nhìn cũng tiếc chẳng dám ăn cho đến những chiếc bánh quết dầu vừng bóng loáng. Thêm vào đó là đồ uống truyền thống nhưng được chế biến cho phù hợp với giới trẻ, tất cả đều hấp dẫn, thu hút nhiều khách quen đến với quán: “Tôi thích ăn bánh Tteok Ojaengi. Trong bánh gạo ngải cứu Ssukinjeolmi này có cả đậu đỏ và hạt thông, vì thế tôi thích ăn. Rất là ngon, hình dáng trông giống cái túi bằng rơm ngày xưa nên mới gọi là Ojaengi.”; “Bầu không khí ở đây cũng mang đậm tính truyền thống. Bánh Tteok cũng ngon và có cả trà truyền thống nữa. Đến đây có loại kem làm từ quả hồng. Hương vị tự nhiên của hồng được giữ nguyên nên rất ngon. Cũng vì thế mà tôi thường xuyên tới đây.
Thật khó có thể cưỡng lại sự hấp dẫn của món bánh Tteok. Và có lẽ vì thế mà các vị khách nước ngoài ở đây đều đang hào hứng gọi món ăn này. Nếu như bánh ngọt thông thường có vị ngọt đậm và mềm thì bánh Tteok cho cảm giác dẻo và không quá ngọt. Đặc biệt, có nhiều loại bánh Tteok sử dụng bột gạo là chính kết hợp với nguyên liệu khác. Giám đốc Viện nghiên cứu ẩm thực truyền thống Hàn Quốc Yoon Suk-ja giải thích: “Khác với bánh kiểu phương Tây, bánh Tteok của Hàn Quốc được làm từ gạo. Thêm vào đó, có thể cho đậu hay các loại hạt, rau cỏ, hoa quả, thuốc Đông y và thậm chí cả hoa vào, đem lại hương vị tuyệt vời.”
Cuối cùng thì những chiếc bánh Tteok thơm ngon cũng đã được đem tới. Đưa miếng bánh lên miệng mà du khách Nhật không ngớt lời trầm trồ, cảm than: “Nghe nói ở Hàn Quốc có nhiều bánh Tteok đặc biệt nên tôi đến xem. Tôi chọn ăn nhiều những loại có nhân ngải cứu, Kimchi vì rất tốt cho sức khỏe. Bánh gạo của Nhật thì đa phần rất ngọt. Bánh Tteok của Hàn Quốc không ngọt, trông nho nhỏ, xinh xinh mà vị rất ngon.”

[Bảo tàng bánh Tteok]

Bảo tàng bánh Tteok nằm trên tầng 2 hiện đang trưng bày tới hơn 100 loại bánh làm vào các mùa trong năm. Từ canh bánh Tteok gọi là Tteokguk ăn vào dịp Tết Nguyên Đán cho đến bánh rán hoa đỗ quyên gọi là Hwajeon ăn vào ngày "trùng tam" báo hiệu xuân về vào mùng 3 tháng 3 âm lịch, rồi bánh Songpyeon vào dịp Tết Trung thu mừng vụ mùa bội thu. Bên cạnh các loại bánh Tteok truyền thống, bảo tàng còn trưng bày các dụng cụ làm bánh, chẳng hạn như khuôn làm bánh Tteok, bàn giã và vồ giã giúp nhào nhuyễn bánh, rồi các loại cối xay, cối giã v.v...
Nơi được nhiều người biết tới nhất chính là gian tái hiện cảnh nhà bếp truyền thống của Hàn Quốc. Trưởng phòng khoa học nghệ thuật của bảo tàng Bae Eun-seok giới thiệu: “Bảo tàng đã dựng lại căn nhà bếp truyền thống xưa. Du khách có thể thấy nồi gang Gamasot, những bàn ăn cơm còn in dấu bàn tay người mẹ, hay Gyesutong một loại bồn rửa bát truyền thống v.v... Không gian này rất đặc biệt và cũng chứa đầy tình cảm. Tuy bảo tàng không có những hiện vật thuộc loại bảo vật quốc gia, nhưng chúng lại rất quý. Lối sống bây giờ đã thay đổi và nhiều vật dụng cũng không còn nữa. Những đồ vật đã bị bỏ rơi theo năm tháng thì nay được trưng bày tại bảo tàng chúng tôi. Một lần, có các bà cụ bị bệnh đãng trí đến tham quan bảo tàng và nói rằng, ở đây rất vui vẻ thoải mái, muốn ở lâu hơn nữa. Chứng kiến như vậy mà tôi nghĩ, thì ra cuộc sống của những người phụ nữ như họ đã được hòa quyện trong không gian như thế này.”
Phòng triển lãm tầng 3, trưng bày các loại bánh Tteok và nhiều món ăn dùng trong nghi lễ truyền thống như kỉ niệm 100 ngày chào đời, lễ thôi nôi, lễ học hết sách, lễ trưởng thành, hôn lễ và lễ cúng tổ tiên. Trưởng phòng khoa học nghệ thuật Bae Eun-seok tiếp tục hướng dẫn: “Lên tầng 3 chúng ta sẽ gặp được một loạt các bàn, mâm cỗ làm lễ. Bắt đầu từ cỗ làm lễ cưới, đến bàn tiệc thôi nôi, tiệc mừng học xong một cuốn sách, tiệc mừng thọ lục tuần, đến khi chết đi thì có bàn cỗ cúng trong tang lễ, rồi cỗ cúng giỗ hàng năm...”
Tham quan một vòng quanh bảo tàng bánh Tteok ta có thể hiểu thêm về văn hóa ẩm thực truyền thống Hàn Quốc, hình dung ra cảnh những bà mẹ ngồi nặn bánh Tteok, và xem được hơn 100 loại bánh Tteok hấp dẫn làm chảy cả nước miếng. Đối với du khách chuyến đi này quả là bổ ích: “Không ngờ là có nhiều loại Tteok đến vậy. Quả thực bánh Tteok Hàn Quốc quá đủ để đem ra toàn cầu hóa. Rất ngon và hấp dẫn. Đặc biệt ở đây còn có đủ loại cối nghiền, cối xay, cối giã, có bánh Tteok hấp, có cảnh muối dưa Kimchi. Những thứ này gợi cho tôi nhớ về kỷ niệm xưa. Mẹ tôi làm bánh Tteok hấp rất giỏi…”; “Tôi thèm ăn bánh Tteok. Tôi muốn ăn cái này và cũng tò mò muốn biết vị của cả cái kia... Tên của các loại bánh cũng rất hay. Dạo này bánh làm bằng màu tự nhiên, vừa đẹp vừa nhỏ nhắn, ăn rất tiện lợi. Vì thế, tôi nghĩ, có lẽ khách nước ngoài cũng dễ tiếp cận hơn.”

[Chương trình trải nghiệm làm bánh Tteok]

Nếu chỉ ngắm bánh Tteok thôi mà đã phải ra về, thì bạn có thể cảm thấy chưa thỏa mãn. Vậy thì tại sao không đăng ký tham gia trải nghiệm tự làm bánh Tteok. Bảo tàng bánh Tteok đang tiếp nhận đăng ký chương trình này thông qua trang web và điện thoại. Chương trình được thực hiện bằng cả tiếng Hàn, tiếng Anh, Trung và Nhật. Chủ nhiệm chương trình Kim Yu-ri giới thiệu: “Du khách có thể chọn làm thử 2 loại bánh Tteok theo mùa ở Hàn Quốc. Với phí phải trả là 35.000 won tương đương với gần 30 USD, khách được hướng dẫn làm bánh Tteok, sau đó ăn tại đây hoặc mang về. Thường thì bánh Tteok truyền thống mà mọi người đăng ký trải nghiệm nhiều là Tteok hấp-Siru Tteok, Tteok hoa-Kkotsambyeong, hoặc Tteok bí đỏ. Còn đối với loại bánh Tteok tổng hợp thì đang có chương trình làm bánh Tteok hình khăn đội đầu-Gokkaltteok, bánh Tteok hình tay nải-Ssamjitteok hoặc bánh Tteok sandwich.”
Do trông giống hình chiếc cầu vồng, nên những chiếc bánh Tteok có nhiều màu sắc được đặt tên là Mujigaetteok có nghĩa là bánh Tteok Cầu vồng. Đây là loại bánh không thể thiếu trong các dịp vui chơi, lễ hội ngày xưa. Bánh có các màu vàng, hồng, xanh và nâu, được chế biến bởi bột tự nhiên lấy từ thực vật, sau đó được đem trộn đều với bột gạo trắng. Còn để nhào nhuyễn bánh thì cần điều chỉnh nước cho đủ nồng độ. Quả là không dễ dàng chút nào và các vị khách đang dồn hết tâm trí, cẩn thận từng tí một để làm bánh Tteok cầu vồng. Sau đó đem bỏ vào chõ hấp và hồi hộp chờ đến lúc chín. Không biết bánh mình làm trông có đẹp không? Vị có ngon không? Cuối cùng, đã đến lúc mở chõ hấp, ai nấy đều háo nức, phấn khởi. Khói bốc nghi ngút, mùi thơm vừa chín tới của loại bánh Tteok cầu vồng màu ngũ sắc đang bay lên mũi, quyến rũ và đem đến niềm vui cho mọi người. Một người chồng tham gia chương trình trải nghiệm làm bánh Tteok đã hứa là sẽ làm được một chiếc bánh Tteok cầu vồng tặng vợ với mong ước rằng người vợ đang mang thai sẽ sinh được em bé xinh đẹp như sắc cầu vồng: “Vợ tôi đang mang thai, rất vất vả. Cho nên tôi muốn làm bánh Tteok cầu vồng được học hôm nay để đem lại niềm vui và hạnh phúc cho cô ấy.”

Bánh Tteok là một phần quan trọng trong cuộc sống của dân tộc Hàn, là món ăn chứa đựng tình cảm và văn hóa của người Hàn, song hành cùng những hỉ nộ ái lạc của họ. Hãy đến với Bảo tàng và quán cà-phê bánh Tteok, bạn sẽ có cơ hội quý giá để hiểu hơn về văn hóa ẩm thực và di sản truyền thống của Hàn Quốc.