Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol ngày 20/9 đã có bài phát biểu tại phiên thảo luận chung, kỳ họp thứ 78 Đại hội đồng Liên hợp quốc diễn ra tại New York, Mỹ. Trong đó, ông Yoon công khai chỉ trích cuộc tấn công xâm lược Ukraine của Nga và các động thái hợp tác quân sự Nga-Triều gần đây. 

Lãnh đạo Hàn Quốc đặt giả thiết rằng nếu Bắc Triều Tiên viện trợ vũ khí thông thường cho Nga, đổi lại nhận được thông tin và công nghệ cần thiết để tăng cường năng lực phát triển vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMD), thì giao dịch vũ khí giữa hai nước sẽ trở thành sự khiêu khích không chỉ với Ukraine mà còn nhắm trực tiếp tới hòa bình và an ninh của Hàn Quốc. Tổng thống cảnh cáo Hàn Quốc và các đồng minh sẽ không đứng im nhìn điều này.

Ông Yoon chỉ ra rằng một nước thành viên thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc, được coi là "người cuối cùng bảo vệ hòa bình thế giới", lại đang xâm hại chủ quyền của quốc gia khác, nhận sự hỗ trợ từ chính quyền một nước đang vi phạm toàn diện nghị quyết của Hội đồng bảo an hòng thu về vũ khí và quân nhu cần thiết cho chiến tranh. Điều này là tự mâu thuẫn với chính mình. Trước tình hình trên, những ý kiến cho rằng cần phải cải cách Hội đồng bảo an đang nhận được sự đồng tình rộng rãi.

Có thể thấy, lãnh đạo Hàn Quốc đang công khai đưa ra lập trường trước cộng đồng quốc tế rằng việc Nga, một trong 5 nước thành viên thường trực Hội đồng bảo an, có các động thái giao dịch vũ khí với miền Bắc, đối tượng cấm vận của Hội đồng bảo an, là không đúng đắn.

Mặc dù không đề cập cụ thể tới phương án cải cách Hội đồng bảo an, nhưng Tổng thống Hàn Quốc đang chỉ ra một thực tế là Hội đồng bảo an hiện đang không thể trừng phạt thêm Bắc Triều Tiên, hay không thể truy cứu trách nhiệm của Matxcơva trong cuộc tấn công xâm lược Ukraine do sự phản đối của chính hai nước thành viên thường trực là Nga và Trung Quốc.

Tổng thống nhấn mạnh dù sức mạnh quân sự của mỗi quốc gia khác nhau, nhưng nếu tất cả cùng đoàn kết, hợp lực và hành động nhất quán theo nguyên tắc thì sẽ có thể ngăn chặn được bất cứ động thái khiêu khích trái phép nào. Qua đây, nhà lãnh đạo Hàn Quốc kêu gọi sự đối phó chung của cộng đồng quốc tế.

Bên cạnh đó, Tổng thống cam kết sẽ thực thi vai trò thành viên không thường trực Hội đồng bảo an nhiệm kỳ 2024-2025 một cách trách nhiệm, hợp tác chặt chẽ với các nước thành viên Liên hợp quốc để thúc đẩy và thiết lập hòa bình thế giới.

Cùng với đó, ông Yoon đã trình bày về "Sáng kiến đoàn kết hòa bình", kế hoạch viện trợ cho Ukraine của Chính phủ Seoul, trong đó có cam kết viện trợ tổng cộng 2,3 tỷ USD trong tương lai, giúp đỡ tái thiết Kiev.

Tuy nhiên, ông Yoon không hề đề cập tới trách nhiệm của Trung Quốc, nước cũng phản đối lệnh cấm vận với Bắc Triều Tiên tại Hội đồng bảo an. Văn phòng Tổng thống giải thích Tổng thống chỉ tập trung vào chủ đề của bài diễn thuyết là vấn đề Bắc Triều Tiên. Tuy nhiên, có thể thấy rõ ràng rằng Seoul có ý định cải thiện quan hệ với Bắc Kinh.

Tiếp đó, Tổng thống cam kết Hàn Quốc sẽ đứng ra giải quyết sự cách biệt giữa các quốc gia ở mọi lĩnh vực an ninh, kinh tế, công nghệ, y tế, môi trường, văn hóa, trong bối cảnh toàn thế giới đang đứng trước nhiều cuộc khủng hoảng chồng chất do đại dịch COVID-19 và chiến tranh Ukraine. Ông Yoon nêu ra phương án đóng góp chia làm ba lĩnh vực cụ thể là phát triển, khí hậu và kỹ thuật số.

Trước tiên, Hàn Quốc sẽ nâng gấp đôi vốn Hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) so với năm 2019, hợp tác phát triển phù hợp với các quốc gia đang phát triển trong đó có cả tập huấn, giáo dục.

Seoul sẽ mở rộng vốn "ODA xanh" để giúp các nước bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng khí hậu thiết lập hệ thống năng lượng sạch, giảm phát thải carbon; đóng góp thêm 300 triệu USD cho "Quỹ Khí hậu xanh" (GCF) để giúp các nước đang phát triển cắt giảm carbon.

Để mở rộng năng lượng không phát thải carbon (CFE) như điện nguyên tử, hydro, Hàn Quốc sẽ xúc tiến nghiên cứu chung quốc tế; đồng thời sẽ lập ra Liên minh không phát thải carbon (Carbon Free Alliance), một nền tảng mở để bất cứ ai cũng có thể tham gia.

Tổng thống cũng công bố kế hoạch hỗ trợ chuyển đổi số cho các nước đang phát triển, để người dân các quốc gia này có thể sử dụng các dịch vụ tài chính, giáo dục, y tế một cách dễ dàng hơn.

Ông Yoon kêu gọi cộng đồng quốc tế xây dựng một cơ chế hợp tác và quy chuẩn chung để có thể kiểm soát tác dụng phụ từ công nghệ số, trong đó có trí tuệ nhân tạo (AI).

Tổng thống kết thúc bài phát biểu bằng lời tuyên bố Hàn Quốc sẽ chạy đua giành quyền đăng cai Triển lãm thế giới World Expo tại Busan vào năm 2030. 

Ông Yoon nhấn mạnh, cách đây 70 năm, thành phố Busan đóng vai trò là "hào lũy tự do cuối cùng" của Hàn Quốc trong khi phần lớn các khu vực khác trên bán đảo Hàn Quốc bị thế lực cộng sản xâm lược. Thành phố này đã vươn lên từ đống tro tàn chiến tranh, trở thành cảng trung chuyển hàng hóa lớn thứ hai thế giới, dẫn đầu "kỳ tích sông Hàn". Seoul mong muốn chia sẻ rộng rãi với cộng đồng quốc tế những kinh nghiệm tăng trưởng và phát triển trong thời gian qua, và mong muốn báo đáp lại những sự giúp đỡ đã nhận được. Thông qua World Expo Busan, Chính phủ Hàn Quốc sẽ thiết lập ra một nền tảng đoàn kết để người dân toàn thế giới cùng vượt qua khủng hoảng, mở rộng tự do.

Tổng thống kêu gọi sự ủng hộ của các nước, nhấn mạnh World Expo Busan sẽ là một không gian lễ hội, nơi các quốc gia trên toàn thế giới chia sẻ về lịch sử, văn hóa, sản phẩm và tầm nhìn tương lai.