ⓒ Getty Images Bank

Hình ảnh người dân Bình Nhưỡng sử dụng điện thoại di động thường xuất hiện trong các video gần đây về Bắc Triều Tiên. Khi Hội nghị thượng đỉnh liên Triều diễn ra tại thủ đô của miền Bắc tháng 9 năm ngoái, các camera cũng bắt được hình ảnh người dân chăm chú vào những chiếc smartphone hoặc nói chuyện điện thoại trên đường phố. Hãy cùng tìm hiểu về sự phổ biến của điện thoại di động tại Bắc Triều Tiên và cách người dân nước này sử dụng chúng.

Phổ biến điện thoại di động từ năm 2008, đạt tới 6 triệu chiếc năm 2018

Khi công ty viễn thông của Ai Cập Orascom vào Bắc Triều Tiên năm 2008, một dịch vụ điện thoại di động mới đã được thiết lập tại nước này. Vào thời điểm đó, chỉ có khoảng 1.600 điện thoại đăng ký sử dụng. Nhưng con số này đã tăng lên 1 triệu vào tháng 2/2012 và 2 triệu tới tháng 5/2013. Tại một phiên họp Quốc hội tháng 11 năm ngoái, Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Cho Myoung-kyun cho biết có khoảng 6 triệu chiếc điện thoại di động đang lưu hành tại miền Bắc, tức 24% dân số nước này (25 triệu người). Nhiều hãng điện thoại thông minh, như “Bình Nhưỡng” và “Jindallae” đã xuất hiện kể từ khi miền Bắc phát triển hãng “Arirang” nội địa năm 2013.

Ở Bắc Triều Tiên, một chiếc điện thoại di động có giá trung bình từ 100-200 USD, và smartphone đắt hơn gấp 10 lần so với điện thoại cầm tay thông thường. Nhìn chung, điện thoại di động khá là đắt đỏ, xét tới việc người lao động miền Bắc chỉ kiếm được trung bình 80 USD/tháng. Về phí sử dụng điện thoại di động, mức cơ bản là khá rẻ. Người dùng có 200 phút gọi và được gửi 200 tin nhắn văn bản mỗi tháng nếu trả 2.000 Won Bắc Triều Tiên, khoảng 1 USD 20 cent. Tuy nhiên, nếu dùng vượt mức, có thể bị tính tới 10.000 Won/100 phút. Vì lý do trên, việc sử dụng điện thoại di động ở miền Bắc bị giới hạn về mặt tầng lớp xã hội.

Những chiếc điện thoại di động đắt đỏ chỉ giới hạn sử dụng trong một vài tầng lớp

Ở Bắc Triều Tiên, điện thoại di động không được sử dụng rộng rãi. Rất nhiều người, chủ yếu là người nghèo ở các vùng sâu vùng xa, không thể mua được một chiếc điện thoại thông minh, và nhiều vùng miền thiếu cơ sở hạ tầng viễn thông. Nhưng có tới 50-70% dân số tại các thành phố lớn như Bình Nhưỡng, đã đăng ký thuê bao di động. Đặc biệt, những người trong tầng lớp lãnh đạo, sinh viên, những người trong độ tuổi 20, 30 và các doanh nhân, coi điện thoại di động là thiết bị không thể thiếu.

Doanh nhân ở Bắc Triều Tiên được cho là kiểm tra tỷ giá ngoại hối trên điện thoại di động ngay khi vừa ngủ dậy. Người dân miền Bắc thường sử dụng đồng Đô-la Mỹ hoặc đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc trong trao đổi hàng hóa, khiến giá cả lên xuống thất thường, phụ thuộc vào tỷ giá hối đoái.

Người dân cũng có thể dùng điện thoại thông minh để chuyển tiền. Ở một đất nước nơi mà ngân hàng không thể hoạt động đúng cách, thiết bị này cho thấy vai trò của tài chính cá nhân khi nhận và gửi tiền. Người sử dụng điện thoại di động mua thẻ “Ullim” và đăng ký thẻ này vào ứng dụng trên chiếc smartphone của mình để gửi tiền thông qua số điện thoại người nhận. Ngày nay, việc giới trẻ miền Bắc chơi game trên điện thoại di động và chụp ảnh selfie tại các lễ cưới là rất phổ biến.

Những ứng dụng smartphone được sử dụng theo nhiều cách. Học giả dùng chúng để tiếp cận thông tin và các tư liệu như sách khoa học, trong khi đó, những ứng dụng hóa đơn và thẻ game rất phổ biến vớicác bà nội trợ. Sinh viên thì dùng ứng dụng để học tiếng Anh và tiếng Trung. Các ứng dụng phổ biến ở Bắc Triều Tiên bao gồm một App định vị có tên “Bạn đồng hành 1.0”, cho phép người dùng định vị các cơ sở và đường xá tại Bình Nhưỡng, cũng như một App chỉnh sửa ảnh có tên “Hương vị mùa xuân 1.0”. Tuy nhiên, môi trường di động của miền Bắc vẫn bị hạn chế tương đối.

Sử dụng điện thoại di động ngang tầm với thế giới, nhưng môi trường di động bị hạn chế

Để dùng điện thoại di động, người dân miền Bắc trước tiên đăng ký với một bưu điện địa phương và được phép mua thiết bị. Tháng 12 năm ngoái, trang web “38 North” có trụ sở tại Mỹ chuyên đưa tin về Bắc Triều Tiên cho biết miền Bắc đã đưa vào hoạt động một dịch vụ dữ liệu không dây ngoài trời mới ở Bình Nhưỡng. Nhưng dịch vụ Wi-fi này lại yêu cầu phải có SIM card. Người sử dụng sẽ lắp thẻ SIMvào điện thoại di động để vào được mạng nội bộ của Bắc Triều Tiên, tức là Intranet.

Mặc dù được kết nối với Intranet, người sử dụng smartphone phải trả cho các ứng dụng tại cửa hàng, chứ không được trực tiếp tải chúng về điện thoại. Điện thoại thông minh ở Bắc Triều Tiên không có chức năng Bluetooth, và không thể bật điện thoại nếu lắp một thẻ SIM khác vào máy thay thẻ SIM gốc. Nhờ sự phát triển của công nghệ viễn thông, Bắc Triều Tiên khá giống với các quốc gia khác về mặt sử dụng điện thoại di động. Nhưng chính quyền nước này kiểm soát một cách nghiêm ngặt luồng thông tin từ bên ngoài. Vì vậy, dù điện thoại di động đã thực sự thay đổi cuộc sống của người dân miền Bắc, thiết bị này không thể tiến xa tới mức có thể thay đổi chính quyền nước này.

Đất nước với 6 triệu chiếc điện thoại di động cần mở cửa và cải cách

Nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong-un nhấn mạnh sự cần thiết của một cuộc “nhảy vọt về kinh tế”, trong đó nước này sẽ vượt qua ngành sản xuất kém phát triển của mình bằng cách tiếp sức cho nền kinh tế tri thức dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông. Vì mục tiêu trên, cải cách và mở cửa là điều thiết yếu. Trong lúc điện thoại di động lan rộng mau chóng tại miền Bắc, thông tin vẫn bị kiểm soát một cách nghiêm ngặt. Hãy cùng dõi xem liệu người dân nước này có thể được tiếp cận rộng rãi với thế giới bên ngoài hay không, với 6 triệu chiếc điện thoại di động đang được sử dụng.