Kinh tế Hàn Quốc sẽ bước vào 1 thời kỳ mới vào đầu năm 2009 khi những tờ bạc có mệnh giá cao mới thay thế tờ 10 nghìn won (tương đương với khoảng 11 USD) vốn là tờ bạc có mệnh giá cao nhất trong thời gian qua.

Trên thực tế, tờ 10 nghìn won xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1973 và trong suốt 34 năm qua vẫn đóng vai trò là tờ bạc có mệnh giá cao nhất ở Hàn Quốc. Nhưng trong thời gian qua cùng với việc tờ bạc mệnh giá 10 nghìn won ngày càng mất giá trị là tờ bạc mệnh giá cao thì đã có rất nhiều ý kiến yêu cầu cần phải phát hành tờ bạc có mệnh giá cao hơn. Tiếp nhận những ý kiến này, vào ngày mùng 2 tháng Năm vừa qua, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc đã chính thức tuyên bố phát hành tiền mệnh giá cao. Vậy tờ bạc mệnh giá cao sẽ được lưu hành trong thời gian tới sẽ mang lại những thay đổi gì? Trong mục Tiêu điểm kinh tế tuần này, chúng ta sẽ cùng nghe những dự đoán về ý nghĩa của việc ra đời của tờ bạc mệnh giá cao mới.

Trước hết, Trưởng phòng Park Woon-seop của Cục Phát hành, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc sẽ cho chúng ta biết về kế hoạch phát hành tiền mệnh giá cao:


Tờ bạc mệnh giá 10 nghìn won là tờ bạc có mệnh giá cao nhất trong số các tờ bạc đang được lưu thông trong thị trường Hàn Quốc hiện nay và đã được phát hành từ năm 1973 tới nay. Thực tế là trong 34 năm qua, kinh tế Hàn Quốc đã phát triển hơn rất nhiều và nhiều điều kiện cũng đã thay đổi nên sau hai năm nữa tiền mệnh giá cao mới sẽ được phát hành. Sau khi xét tới các yếu tố như qui mô kinh tế, số tiền…, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc đã quyết định tạm thời là sẽ phát hành 2 loại tiền mệnh giá cao. Tờ bạc có mệnh giá cao nhất là 100 nghìn won (bằng khoảng 110 USD), và sẽ phát hành thêm cả tờ bạc mệnh giá 50 nghìn won. Ngoài ra, trong thời gian tới, Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc sẽ tiếp tục điều tra nghiên cứu và thảo luận để đưa ra quyết định về các yếu tố như kích thước, màu sắc của tờ bạc, đặc điểm chống làm giả, đặc điểm phân biệt tờ bạc dành cho người kiếm thị và các đặc điểm thiết kế khác.


Sự ra đời của các tờ bạc mệnh giá như trên là hơi muộn. Bởi vì từ sau khi tờ bạc mệnh giá 10 nghìn won được phát hành lần đầu tiên vào năm 1973, Tổng sản phẩm quốc nội GDP của Hàn Quốc đã tăng 150 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng 110 lần, và chỉ số giá tiêu dùng đã tăng hơn 12 lần nhưng tờ bạc mệnh giá cao nhất vẫn được duy trì như vậy trong suốt 34 năm qua. Do đó, tiền tệ đã trở nên quá nhỏ để phản ánh qui mô của nền kinh tế Hàn Quốc.

Giá trị bình quân của tờ bạc có mệnh giá cao nhất của các nước thành viên tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) là 37 nghìn won (bằng khoảng 38 USD), nhưng tờ bạc mệnh giá 10 nghìn won của Hàn Quốc chỉ bằng khoảng 2,7% mức bình quân và cũng không phù hợp với vị thế của Hàn Quốc là một trong mười nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nhưng thông qua việc phát hành tiền mệnh giá 100 nghìn won vào năm 2009, Hàn Quốc sẽ trở thành nước có tờ bạc mệnh giá cao nhất trong số các nước trong OECD. Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc cũng có kế hoạch sẽ không xúc tiến ‘thay đổi đơn vị tiền tệ’ được yêu cầu cùng với việc phát hành tiền mệnh giá cao.


Lạm phát cao trong thời gian qua đã làm cho đơn vị tiền tệ của Hàn Quốc cao hơn so với các nước khác. Chẳng hạn như nếu so sánh với đô la Mỹ thì 1 đô la Mỹ tương đương với hơn 900 won. Không có nhiều nước có đơn vị tiền tệ cao như vậy so với đô la và cuộc sống sinh hoạt của người dân Hàn Quốc gặp nhiều bất tiện vì điều này. Và để giảm bớt sự bất tiện này có một số ý kiến cho rằng cần phải tiến hành đổi tiền để giảm đi 3 số 0 trên tờ bạc hiện hành. Nhưng để tiến hành đổi tiền cần phải có sự đồng tình của dân chúng và quốc hội phải định ra luật. Trong tương lai vẫn có thể thảo luận về vấn đề này nếu khi đó đơn vị tiền tệ lớn hơn so với hiện nay. Nhưng ở giai đoạn hiện này thì không nên bàn thêm về vấn đề này.


Đổi tiền sẽ giảm bớt đơn vị của tờ bạc xuống còn 1/100, 1/1000 trong khi vẫn giữ nguyên giá trị của chúng. Nếu xét tới vị thế của quốc gia hay sự bất tiện khi phải thêm 5 số 0 nữa nếu là tờ bạc 100 nghìn won thì việc thay đổi đơn vị tiền tệ cũng cần phải xúc tiến cùng với việc phát hành tiền mệnh giá cao. Nhưng nếu giảm đơn vị tiền tệ xuống còn 1/1000 thì vật giá sẽ tăng lên do hiện tượng những con số ở đằng sau dấu phẩy của số thập phân bị làm tròn số và sẽ có những biến động lớn đi kèm với việc đổi tiền. Chính vì thế, việc thay đổi đơn vị tiền tệ đòi hỏi phải hết sức thận trọng. Cũng vì vậy mà Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc cũng bày tỏ rõ lập trường cứng rắn đối với việc thay đổi đơn vị tiền tệ. Liệu sự ra đời của tờ bạc mệnh giá cao dự đoán trước sự thay đổi không chỉ trong lĩnh vực tài chính mà trên phạm vi toàn xã hội có mang lại hiệu quả cho nền kinh tế Hàn Quốc ?


Hàn Quốc hiện không có tiền mệnh giá cao nên trên thực tế người dân đang sử dụng tờ ngân phiếu 100 nghìn won để thay thế. Nhưng tuổi thọ của tờ ngân phiếu 100 nghìn won chỉ khoảng 10 ngày và không sử dụng lại được. Ước tính trong một năm các ngân hàng phải chi khoảng 280 tỷ won chi phí cho việc phát hành, phân phối và xử lí các tờ ngân phiếu này. Trong tương lai, nếu tiền mệnh giá cao được lưu hành sẽ tiết kiệm được tất cả các chi phí này. Ngoài ra, nếu tiền mệnh giá 100 nghìn won và 50 nghìn won được lưu hành thì một năm có thể tiết kiệm được khoảng 40 tỷ won chi phí quản lí, vận chuyển và in nhiều tờ bạc mệnh giá 10 nghìn won.


Ngoài hiệu quả kinh tế như trên, việc phát hành tiền mệnh giá cao còn loại bỏ được rất nhiều bất tiện trong việc đếm tiền, mang theo hay bảo quản tiền trong các giao dịch thông thường. Tiền mệnh giá cao còn tiện lợi ở chỗ người sử dụng không cần phải trả phí cho việc phát hành ngân phiếu và cũng không cần phải ghi các thông tin cá nhân vào mặt sau như ngân phiếu.

Nhưng dù đã có những cố gắng để phát hành tiền mệnh giá cao từ năm 1980 nhưng việc này vẫn liên tục bị trì hoãn trong thời gian qua. Đó là do có những lo ngại nếu tờ bạc mệnh giá 100 nghìn won được sử dụng thay thế cho ngân phiếu thì các nhà chức trách sẽ không thể điều tra được các giao dịch tài chính bị nghi ngờ là bất hợp pháp như việc rửa tiền… và nó cũng có thể được sử dụng như là một phương tiện để hối lộ hay trốn thuế. Tiền mệnh giá cao cũng có thể tác động làm tăng vật giá vì nó có thể làm mờ cảm giác của người tiêu dùng về một số tiền lớn. Mong đợi và lo ngại đều đan xen trong việc phát hành tiền mệnh giá cao. Vậy trong tương lai kế hoạch này sẽ được xúc tiến như thế nào ?


Hiện đang có hai mối lo ngại lớn đối với việc phát hành tiền mệnh giá lớn, một là nó sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hối lộ, thứ hai là lo ngại về lạm phát. Tuy nhiên, gần đây hành lang pháp lý buộc phải khai báo những giao dịch có lượng tiền mặt để ngăn ngừa việc hối lộ. Tất nhiên, trong tương lai nếu cần thiết thì chính phủ có thể đưa ra các biện pháp bổ sung liên quan đến vấn đề này. Hiện nay chúng tôi đã công bố chính thức kế hoạch phát hành tờ bạc mệnh giá cao mới và sẽ bắt đầu các công việc cụ thể. Tờ bạc mệnh giá 50 nghìn won và 100 nghìn won sẽ đồng thời được phát hành trong 6 tháng đầu năm 2009.


Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc sẽ chuẩn bị đối phó với mọi bất trắc có thể xảy ra để giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực của việc phát hành tiền mệnh giá cao. Thời gian tiến hành kế hoạch phát hành tiền mệnh giá cao sẽ là hai năm, từ việc lựa chọn hình nhân vật trên tờ bạc cho đến khi việc in tiền được hoàn tất. Sự thành công hay thất bại của thời kỳ tiền mệnh giá cao được mở ra sau 36 năm hoàn toàn phụ thuộc vào những chính sách được chuẩn bị trong thời gian này.