Giá dầu thế giới đang có dấu hiệu tăng trở lại khi giá dầu thô Texas đạt mức cao trong 8 tháng qua và giá dầu thô Dubai cũng đang trên đà tăng, gây lo ngại về một cuộc xáo trộn mới về giá. Không còn nghi ngờ gì nữa, thế giới đang phải đối mặt với tình trạng các nguồn tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt, bởi vậy nhiều quốc gia bắt đầu chuyển trọng tâm chú ý sang tài nguyên biển, nơi còn nhiều điều chưa được khám phá. Hôm nay, tiến sĩ Bae Young-il thuộc Viện nghiên cứu Kinh tế Samsung sẽ giải thích rõ hơn về vai trò của đại dương trong việc cung cấp giải pháp cho vấn đề cạn kiệt tài nguyên, cũng như Hàn Quốc đang có những bước tiến gì để khai thác nguồn tài nguyên quý giá đó. Trước hết, tiến sĩ Bae sẽ chỉ rõ nhân tố nào đẩy giá dầu thế giới lên mức cao như vậy.



Nguyên nhân khiến giá dầu thế giới tăng
Giá dầu thế giới đã ở mức cao kể từ năm 2000, thậm chí cả trong bối cảnh kinh tế thế giới suy thoái. Trong quá khứ chúng ta đã trải qua nhiều cú sốc giá dầu do nguồn cung tạm thời giảm đột ngột. Giá dầu tăng vì nguyên nhân này thường sẽ nhanh chóng ổn định lại khi nguồn cung trở lại bình thường. Nhưng kiểu tăng giá gần đây không do nguồn cung đẩy lên mà do cầu tăng quá mạnh. Tôi cho rằng giá dầu thô sẽ tiếp tục ở mức cao như thế trừ phi nguồn cung dầu tăng. Bên cạnh đó, các nước giàu tài nguyên như Trung Quốc, Úc và Brazin ngày càng quản lí chặt chẽ việc khai thác tài nguyên của nước mình hơn. Điều đó càng chứng tỏ đang xảy ra tình trạng thiếu tài nguyên trầm trọng.

Trên thực tế, nguyên nhân đẩy giá dầu thế giới tăng là sự bất ổn về chính trị ở khu vực Trung Đông do căng thẳng giữa Mỹ và Iran. Theo sau lệnh trừng phạt của Mỹ, 27 quốc gia thành viên khác của Liên minh châu Âu (EU) cũng đồng loạt phê chuẩn lệnh cấm nhập khẩu dầu từ Iran, đẩy giá dầu thế giới tăng cao. Nhưng nguyên nhân quan trọng hơn lại xuất phát từ chỗ nhu cầu sử dụng dầu tăng mạnh. Trong vòng hai thập kỉ tới, sự gia tăng về dân số của các nước mới nổi (ước tính khoảng 3 tỉ người) sẽ khiến nhu cầu sử dụng các tài nguyên năng lượng như dầu, than đá và khí ga tự nhiên của các nước này tăng thêm 40%. Nguy cơ thiếu hụt các nguồn tài nguyên thiên nhiên được dự báo trước đã buộc thế giới phải chuyển sang khám phá các nguồn tài nguyên mới từ biển.

Đại dương – giải pháp cho tình trạng thiếu hụt tài nguyên
Đại dương vẫn còn nhiều điều mới lạ giống như khoảng không vũ trụ. Cho tới nay con người cũng mới chỉ khám phá được 10% đại dương. Rất nhiều bài báo cáo đã khẳng định biển chiếm khoảng 1/3 trữ lượng dầu thế giới, tương đương 1.600 tỉ thùng dầu và 15% tổng trữ lượng khí ga tự nhiên. Chúng ta cần đặc biệt quan tâm tới methane hydrate, tạm gọi là “băng cháy” nằm cách mặt nước 300m. Đây là một loại khí ở thể rắn được hình thành bởi khí sản sinh từ lớp vỏ trái đất được nén lại thành khối rắn do áp suất nước lớn. Trữ lượng methane hydrate ở đại dương ước tính gấp khoảng 100 lần so với lượng khí tự nhiên phát hiện trên trái đất và được dự đoán cung cấp đủ năng lượng cho con người trong 5.000 năm. Trong tương lai, con người hi vọng sẽ tiếp tục khám phá các tầng sâu hơn dưới đáy biển, tăng khả năng tìm thêm những nguồn năng lượng hữu ích cần thiết cho cuộc sống.

Chiếm khoảng 71% diện tích bề mặt trái đất nhưng mới chỉ được khám phá 10%, đại dương được đánh giá là một kho tàng năng lượng vô giá của tương lai. Theo khảo sát địa chất của Mỹ, ước tính gần 90 tỉ thùng dầu đang nằm dọc các bờ biển hoặc sâu dưới đáy biển vùng Bắc Cực. Vùng biển phía Đông của Trung Quốc cũng được dự đoán chứa khoảng 200 tỉ m3 khí ga thiên nhiên. Vì thế không có gì khó hiểu khi các nền kinh tế lớn đang đẩy mạnh các nỗ lực bảo vệ những nguồn tài nguyên thiên nhiên chưa được khám phá này.

Cạnh tranh gay gắt nhằm đẩy mạnh khai thác tài nguyên đại dương
Các quốc gia trên thế giới đang bước vào các cuộc cạnh tranh khốc liệt để nắm giữ chủ quyền các nguồn tài nguyên vô tận của biển. Kể từ những năm 1970, khi cú sốc giá dầu đầu tiên xuất hiện trên thế giới, các nước đã lần lượt khẳng định chủ quyền của mình ở các vùng biển rộng 200 hải lí tính từ đường cơ sở, hay còn gọi là Vùng Đặc quyền kinh tế. Đây là nơi quốc gia đó có quyền khai thác và sử dụng toàn bộ các tài nguyên biển. Đó là nguyên nhân gây ra nhiều cuộc tranh chấp lãnh hải giữa các quốc gia láng giềng với nhau. Cụ thể, Nhật Bản đã thành lập một Ban quản lí độc lập với mục đích chính là phát triển năng lượng, và lên kế hoạch tổ chức nhiều chuyến thăm dò, khai thác băng cháy trong năm nay.

Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BOK) vừa đưa ra dự báo nếu giá dầu tăng 10%, chỉ số giá tiêu dùng của Hàn Quốc sẽ tăng 0,2 điểm %, đồng thời khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước này giảm 0,2 điểm %. Hàn Quốc không phải quốc gia duy nhất dễ bị tác động bởi tình trạng thiếu nguồn cung nhiên liệu. Sự phụ thuộc nhiều hơn vào nhiên liệu hóa thạch đã khiến khu vực Bắc Cực, vùng biển Đông của Trung Quốc và Vịnh Guinea của Tây Phi, những vùng đất nổi tiếng với trữ lượng khoáng sản tự nhiên dồi dào trở thành những điểm nóng xảy ra tranh chấp về nguồn lợi. Tóm lại, khai thác tài nguyên biển là cách duy nhất để giúp Hàn Quốc thoát khỏi tình trạng thiếu nguồn năng lượng tự nhiên.

Tài nguyên biển – cơ hội mới cho Hàn Quốc
Biển mang đến cho Hàn Quốc rất nhiều cơ hội cần được tận dụng tối đa. Hàn Quốc có ba mặt bao quanh bởi nước biển và chắc chắn sẽ thu được rất nhiều lợi ích từ việc khai thác khoáng sản dưới đáy biển sâu. Trên thế giới, khái niệm khai thác khoáng sản biển vẫn ở trong giai đoạn sơ khai. Vì thế, Hàn Quốc có thể giành được lợi thế cạnh tranh rất tốt trong thời gian ngắn và nắm giữ nguồn cung khoáng sản ổn định. Mới đây, Hàn Quốc đã được độc quyền thăm dò vùng biển sâu ở gần đảo quốc Fiji, phía Nam Thái Bình Dương với diện tích gấp 350 lần phường Yeouido, khu vực rộng 8,35km2. Nếu cuộc thăm dò này thành công, các dự án khai thác khoáng sản sẽ được triển khai từ sau năm 2017.

Như vậy, việc chú trọng khai thác nguồn tài nguyên biển sẽ giúp Hàn Quốc đảm bảo được nguồn tài nguyên cần thiết cho sự phát triển kinh tế, đồng thời vươn lên thành một cường quốc trong lĩnh vực này. Các doanh nghiệp Hàn Quốc vốn nổi tiếng khắp thế giới với công nghệ xây dựng vượt trội trên đất liền, các công ty cơ khí, cùng với các hãng đóng tàu đẳng cấp quốc tế, và giờ đây họ còn được đánh giá khá cao về tiềm năng thành công trong lĩnh vực khai thác tài nguyên biển. Nhưng trước hết Hàn Quốc sẽ phải tập trung nghiên cứu một công nghệ đặc biệt có thể chịu đựng bão mạnh với cường độ hơn 40m/giây và các đợt sóng cao hơn 10m trên đại dương. Vậy tóm lại, Hàn Quốc cần làm gì để tận dụng tối da cơ hội và bảo đảm một nguồn cung năng lượng, khoáng sản ổn định? Tiến sĩ Bae kết luận:

Phương án đón đầu thời đại “Tài nguyên biển”
Hàn Quốc sở hữu công nghệ đóng tàu tốt nhất thế giới và có khả năng xây dựng cơ sở vật chất cần thiết cho các dự án trên biển. Tuy nhiên, nước này vẫn chưa đủ sức cạnh tranh trong lĩnh vực xây dựng, lắp đặt các công trình dưới nước hoặc phục vụ hoạt động sản xuất khoan hút dầu. Cho nên Hàn Quốc vẫn được coi là nước bị bỏ lại phía sau các quốc gia phát triển khác về cơ sở hạ tầng cơ bản và khả năng khai thác nguồn tài nguyên biển. Vì vậy, chính phủ Hàn Quốc cần phải có một phương án tiếp cận có tính chiến lược và đưa ra phương hướng khai thác tài nguyên toàn diện. Còn các công ty tư nhân thì phải lập kế hoạch hành động hiệu quả, chắc chắn để đạt được mục tiêu đề ra. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Hàn Quốc cũng cần tìm ra cách mở rộng và ứng dụng kĩ thuật xây dựng trên đất liền vào khai thác tài nguyên biển.

Chúng ta đều biết giá trị của biển đối với tiến trình phát triển của nhân loại, nhưng không dễ khai thác tối đa nguồn lợi từ biển vì môi trường dưới đáy biển khá nguy hiểm. Đó là lí do vì sao cần có một phương án tiếp cận cấp quốc gia để tăng khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực này. Bước vào thời đại mới, khi nhu cầu năng lượng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, Hàn Quốc sẽ càng phải chú ý hơn nữa đến đại dương, cân nhắc khai thác 1 cách hiệu quả để đảm bảo tài nguyên năng lượng cho sự phát triển trong tương lai.